Delirium alkoholowe, nazywane jest inaczej majaczeniem alkoholowym, delirium tremens lub – najbardziej literacko – białą gorączką. Jego bezpośrednią przyczyną jest nagłe odstawienie alkoholu lub gwałtowne zmniejszenie jego dawki u osoby uzależnionej. Przerwanie ciągu alkoholowego wywołuje tak gwałtowną reakcję organizmu, że może zakończyć się nawet zejściem śmiertelnym. Jak postępować z osobą w stanie majaczenia alkoholowego?

Pewne jest, że delirium tremens nie występuje u wszystkich osób uzależnionych: zgodnie z różnymi statystykami dotyczy od kilku do nawet 30% osób nałogowo pijących alkohol. Jeżeli odstawienie alkoholu jest następstwem odtrucia i początkiem terapii choroby alkoholowej, to pacjent pozostaje pod opieką lekarską. Najgroźniejsze są przypadki białej gorączki, które są następstwem samodzielnie podejmowanych prób odstawienia alkoholu. Zdarza się też, że delirium tremens ma miejsce w czasie, gdy osoba uzależniona trafia z jakiegoś powodu do szpitala w stanie nieprzytomności i dochodzi do odstawienia alkoholu wymuszonego sytuacją. Pojawia się wtedy ryzyko, że biała gorączka nie zostanie rozpoznana. Objawy delirium alkoholowego nie są specyficzne, a szybką i pewną diagnozę można postawić przede wszystkim w oparciu o wywiad środowiskowy.

Jak objawia się i jak długo trwa majaczenie alkoholowe?

Dla delirium alkoholowego najbardziej charakterystycznym objawem jest wielopoziomowe, bardzo silne zaburzenie świadomości. Osoba w delirium ma zaburzone postrzeganie rzeczywistości (częstym objawem są omamy wzrokowe i słuchowe), zaburzenia orientacji, silne stany lękowe, wysoki stopień pobudzenia. Oprócz objawów psychicznych pojawia się gwałtowna reakcja somatyczna: nudności i wymioty, gorączka, kołatanie serca, przyspieszenie oddechu, nagłe wzrosty ciśnienia krwi, drgawki i skurcze mięśniowe. Osoby w delirium alkoholowym mają też często skłonności do autoagresji.

Do wystąpienia białej gorączki dochodzi najczęściej po jednej lub dwóch dobach od odstawienia alkoholu. Czas utrzymywania się objawów jest zależny od konkretnej osoby – niekiedy jest to doba, czasem dwie, ale zdarzają się też epizody trwające tylko kilka godzin. Czas utrzymywania się delirium jest związany z czasem trwania uzależnienia oraz z ilością spożywanego alkoholu. Zazwyczaj im dłużej trwało nałogowe picie, im większe były dawki, tym dłużej utrzymuje się delirium alkoholowe, a jego przebieg jest gwałtowniejszy.

Jak zachować się w sytuacji wystąpienia delirium tremens?

Najważniejsze jest, aby jak najszybciej wezwać pomoc medyczną – próba „przeczekania” delirium jest błędem, który może kosztować nawet życie osoby, która doświadcza majaczenia alkoholowego. Pierwszą reakcją na wystąpienie objawów delirium tremens powinno być wezwanie pogotowia ratunkowego. Do przybycia pomocy powinniśmy się postarać, na ile to możliwe, zabezpieczyć osobę pogrążoną w majaczeniu alkoholowym przed ryzykownymi zachowaniami. Jednocześnie musimy pamiętać, aby niepotrzebnie się nie narażać. Poza tym niewiele jesteśmy w stanie zrobić.

Osoba w delirium alkoholowym potrzebuje jak najszybszej hospitalizacji. Leczenie polega najczęściej na podawaniu benzodiazepin i nawadnianiu pozajelitowym. Chodzi o to, aby zredukować stany lękowe i wyciszyć pacjenta, a jednocześnie przywrócić równowagę wodno-elektrolitową organizmu.

Jeżeli pomoc zostanie wezwana szybko, znacząco zmniejsza się ryzyko śmierci. Nie zmienia to faktu, że pomimo podjęcia leczenia może dojść do licznych powikłań, których bezpośrednią przyczyną jest silne odwodnienie. Mogą np. wystąpić poważne zaburzenia w pracy układu oddechowego i krwionośnego, z zapaścią krążeniową włącznie.

Delirium i co dalej?

Wystąpienie białej gorączki to jednoznaczny sygnał, że uzależnienie wkroczyło na taki etap, na którym samodzielne próby odstawienia alkoholu nie tylko mają niewielkie szanse powodzenia, ale mogą zakończyć się tragicznie. To moment, gdy konieczne jest skorzystanie z pomocy lekarzy i psychoterapeutów w specjalistycznych prywatnych ośrodkach odwykowych, które specjalizują się w leczeniu uzależnień. Tylko w takich warunkach możliwe jest przeprowadzenie bezpiecznego detoksu i podjęcie terapii odwykowej.