Dlaczego młodzi sięgają po używki?

Przede wszystkim warto przyjrzeć się jak ważny jest wpływ środowiska na podejmowane decyzje i postawy młodych ludzi, są oni niezwykle podatni na wpływ otoczenia. Chcąc zaimponować kolegom i koleżankom, zdobyć ich akceptację, wejść do grupy i pokazać swoją odwagę, eksperymentują z alkoholem, narkotykami i dopalaczami. Nie zdają sobie sprawy z tego, jak krótka droga wiedzie od takich zachowań do uzależnienia.

Dużym problemem jest również to, że w okresie buntu młodzież chętniej sięga po „zakazany owoc”, wbrew zdrowemu rozsądkowi, konsekwencjom zdrowotnym, które mogą zostać z nimi na całe życie, ale najczęściej na przekór zakazom i ostrzeżeniom rodziców.

Używki, po które młodzież najczęściej sięga to: alkohol i narkotyki– takie jak marihuana, czy ostatnio bardzo modny tak zwany kryształ. Alkohol dzięki swej łatwej dostępności, jest najpopularniejszy. Młode organizmy o wiele łatwiej się uzależniają. Im wcześniej ktoś zaczyna, tym większe trudności może mieć w przyszłości z odstawieniem substancji psychoaktywnej.

Młodzi ludzie, którzy zaczynają pić alkohol przed ukończeniem 15 roku życia są 5 razy bardziej narażeni na nadużywanie lub uzależnienie od osób, które zaczęły używać alkoholu w wieku 21 lat lub później. Niestety obecnie po używki sięgają coraz młodsze dzieci od 10 roku życia.

Co można zrobić, by uchronić dziecko przed uzależnieniem?

Najważniejsza jest profilaktyka – jak wiadomo, problemom lepiej zapobiegać niż je rozwiązywać. Dzieciom i nastolatkom trzeba poświęcać czas, rozmawiać, dbać o ich poczucie własnej wartości. Pewny siebie nastolatek, który poznaje swoją wartość, trudniej będzie ulegał presji rówieśniczej i mniej chętnie sięgał po używki pod wpływem nacisków otoczenia. Ważne by przedstawić potencjalne zagrożenia, a także konsekwencje, z którymi przyjdzie mu się mierzyć, jeżeli zacznie sięgać po używki. Im bardziej będziemy zakazywali, tym bardziej dziecko, chcąc postawić na swoim, będzie dążyło do łamania zakazów. Ważne jest też by dziecko miało jasno postawione granice, które wydają się być ograniczeniem, a w rzeczywistości dają poczucie bezpieczeństwa. Natomiast gdy przekroczy je by wiedziało jakie poniesie konsekwencje UWAGA !! nie poniesie kare lecz konsekwencje.

Kara jest narzucona, a konsekwencja jest wynikiem dokonanego wyboru.
Prof.Jerzy Mellibruda wymienia uwarunkowania osobowościowe, jako sprzyjające i zwiększające ryzyko uzależnień, do których zalicza między innymi:

• niskie poczucie własnej wartości,
• wysoką samokontrolę,
• poczucie niższości i wstydu,
• tłumienie emocji,
• ukryty bunt w relacjach,
• poczucie krzywdy i usprawiedliwianie siebie,
• wrażliwość na stres,
• potrzebę natychmiastowej gratyfikacji,
• nieposiadanie umiejętności radzenia sobie z własnymi nieprzyjemnymi emocjami
• nieumiejętność korzystania z naturalnych przyjemności.

Jak rozpoznać że nastolatek sięga po alkohol, czy narkotyki?

Niepokojące sygnały i zmiany zachowania, na które rodzice powinni być szczególnie wyczuleni, to m.in. kłopoty w szkole, rozdrażnienie, duża emocjonalność, gniew, dystansowanie się od rodziny, pojawienie się nowych znajomych, którym dziecko chce zaimponować.

Warto również zwracać uwagę na fizyczne objawy, takie jak przekrwione oczy, rozszerzone źrenice, duże wahania wagi, drżenie rąk czy zaburzenia snu.

Jak wygląda leczenie zażywających środki psychoaktywne nieletnich?

Chociaż metody są zbliżone do tych, jakie są stosowane w przypadku terapii uzależnień dorosłych, potrzebne jest zupełnie inne podejście, dostosowane do młodego wieku pacjentów, którzy znajdują się na różnych etapach rozwoju.

U młodego człowieka, który sięga po używkę zaczyna tworzyć się nawyk regulowania emocji. To znaczy, że gdy odczuwa, np. złość, nudę, smutek, obojętność, odrzucenie, zaczyna doświadczać ulgi pod wpływem substancji. Ponieważ ten sposób działa, powtarza go wielokrotnie i tak powstaje nawyk, który pozostanie z nim do końca życia. Jeśli u dziecka pozostaje tylko ten sposób radzenia sobie z emocjami, uzależnia się. Dlatego tak ważna jest praca z młodymi nad rozpoznawaniem odczuwanych i okazywanych emocji i ich kontrolą.

Poza całkowitym odstawieniem substancji, najważniejsza jest psychoterapia. W ramach terapii młody człowiek bierze udział zarówno w indywidualnych, jak i grupowych sesjach terapeutycznych. Z pomocą terapeutów stara się zrozumieć źródła swoich problemów, uczy się kontrolować swoje emocje inaczej, niż za pomocą substancji, a także zaczyna dostrzegać zalety trzeźwego życia, w którym kontrolę ma on sam. Pracuje nad tworzeniem relacjami i komunikację. Uczy się przyjmować odpowiedzialność.

Terapia stacjonarna dla młodzieży, trwa od 6 miesięcy do 2 lat. Jest to terapia długoterminowa. Nie jest to tylko praca nad nałogiem, lecz nauka podstawowych zasad wychowania, tworzenia relacji, komunikacji, niekiedy praca nad rozróżnieniami dobra i zła i przede wszystkim rozpoznawania i okazywania uczuć.

Nieocenione jest również wsparcie rodziny – nastolatek powinien wiedzieć, że ze swoimi problemami nie zostaje sam, a wokół niego są życzliwi mu ludzie, którzy pomogą mu w prowadzeniu trzeźwego życia.

Niestety nie zawsze to jest możliwe, gdy w rodzinie nie dzieje się dobrze.
Trzeba spojrzeć prawdzie w oczy jeśli dziecko ucieka w używki to czegoś w domu brakuje ……
Rodzicu jeśli Twoje dziecko sięga po używki, to Ty też potrzebujesz pomocy.!

Źródła:
https://wsse.krakow.pl/page/wp-content/uploads/2014/06/Problem-uzaleznien-podstawowe-informacje.pdf
https://www.mcpu.krakow.pl/content/dziewiec-wskazowek-dla-mlodziezy-dotyczacych-zapobiegania-problemom-wynikajacym-z