Uzależnienie od alkoholu jest chorobą nieuleczalną, którą można zatrzymać abstynencją i leczyć terapią. Uświadomienie sobie tego faktu i przyjęcie jego konsekwencji jest podstawowym warunkiem zaprzestania picia i wytrwania w trzeźwości. W codziennym życiu można stosować wiele technik i strategii, które pozwalają uniknąć impulsywnego sięgnięcia po alkohol.
Celem terapii alkoholowej jest wypracowanie takich modeli zachowań, które pozwolą osobie uzależnionej radzić sobie z codziennymi problemami życiowymi bez pomocy alkoholu i innych substancji psychoaktywnych. Terapeuta wspólnie z osobą uzależnioną starają się doprowadzić do trwałej, pozytywnej zmiany postaw, zachowań, nawyków oraz relacji z innymi osobami. Praca terapeutyczna dotyczy sposobu myślenia, reagowania i świadomego przezywania stanów emocjonalnych. Terapeuta z prywatnego ośrodka odwykowego “Moje Życie” podkreśla: – Niezbędna jest akceptacja faktu, że uzależnienie od alkoholu to choroba nieuleczalna i niezawiniona, która przytrafiła się właśnie nam. Na świecie żyje miliony ludzi, którzy ze względu np. na alergie muszą unikać pewnych pokarmów czy kontaktu z określonymi substancjami lub materiałami (np. futro zwierzęce). Jeżeli nie zastosują się do zaleceń lekarzy, mogą przypłacić to ciężkimi komplikacjami zdrowotnymi, a nawet utratą życia. Na podobnej zasadzie osoba uzależniona musi świadomie unikać kontaktu z alkoholem, którego spożycie – nawet w najmniejszej dawce – może spowodować nawrót choroby. Jak każda choroba, również uzależnienie od alkoholu wymaga leczenia – jeżeli go zaniechamy, konsekwencją będzie utrata zdrowia fizycznego i psychicznego, a w skrajnych przypadkach śmierć spowodowana zatruciem organizmu, powikłaniami chorobowymi lub w następstwie zdarzeń związanych ze spożywaniem alkoholu (np. wypadki drogowe).
Jeden kieliszek może przerwać wieloletnią abstynencję
Osoby uzależnione, mające za sobą wieloletnie okresy nadmiernego spożywania alkoholu, borykają się z problemem głodu alkoholowego. Najsilniejszy psychiczny i fizyczny przymus napicia się ma miejsce w pierwszym okresie leczenia uzależnienia od alkoholu, gdy występuje Alkoholowy Zespół Abstynencyjny (AZA). Pozytywnie zakończony proces terapeutyczny nie chroni osoby uzależnionej przed powrotem do nałogu. Terapia uczy rozpoznawać sytuacje zagrożenia i radzić sobie z pokusami – daje narzędzia przydatne do funkcjonowania w życiu codziennym bez pomocy alkoholu. Jednak użycie tych narzędzi zależy od osoby uzależnionej.
W czasie trwania terapii nawroty głodu alkoholowego pojawiają się z różnym natężeniem i częstotliwością – jest to w dużej mierze kwestia indywidualna. Niezmienne i wspólne dla wszystkich osób uzależnionych jest natomiast ryzyko pojawienia się głodu alkoholowego nawet po wielu miesiącach i latach nieprzerwanej abstynencji.
Uzależnienie jest podstępne. W przypadku osoby uzależnionej nie ma tak małej dawki alkoholu, którą można bezpiecznie wypić. Nawet osławiony “jeden kieliszek”, może przerwać abstynencję. Dlatego tak ważne jest, aby nie zadziałać impulsywnie pod wpływem głodu alkoholowego i nie sięgnąć po alkohol. W zachowaniu abstynencji skuteczną pomocą są techniki unikania sytuacji, które prowadzą do bezpośredniego kontaktu z alkoholem oraz różne sposoby radzenia sobie w tych momentach, gdy alkohol znajduje się w zasięgu ręki.
Unikaj ryzykownych sytuacji
Stara mądrość ludowa głosi, że czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal. Jeżeli chcemy zachować abstynencję, powinniśmy usunąć alkohol z naszego otoczenia. Jednym z najważniejszych zaleceń dla osób chcących utrzymać abstynencję jest unikanie sytuacji ryzykownych, czyli sprzyjających wejściu w bezpośredni kontakt z alkoholem. W pierwszej kolejności należy usunąć alkohol z najbliższego otoczenia, czyli z domu i miejsca pracy. Bardzo przydatna jest też umiejętność odmawiania w sytuacjach, gdy pojawia się propozycja dostarczenia alkoholu przez osoby przychodzące w odwiedziny, na spotkania towarzyskie i święta rodzinne.
Podobna zasada obowiązuje w czasie przebywania poza domem. Należy unikać zachodzenia do kawiarni, pubów i wszelkich innych miejsc, w których podawany jest alkohol i można wejść w bezpośredni kontakt z ludźmi, którzy piją lub są pod wpływem alkoholu. Osoba uzależniona powinna to zalecenie stosować szczególnie restrykcyjnie wobec miejsc, w których kiedyś sama spędzała dużo czasu, spożywała alkohol i jest znana w środowisku stałych bywalców. Podobnie należy traktować sklepy monopolowe i inne miejsca, w których znajdują się stoiska z alkoholem.
Uzależnienie nie oznacza całkowitej rezygnacji z życia towarzyskiego, konieczna jest jednak zdecydowana odmowa uczestnictwa we wszelkich imprezach okolicznościowych, spotkaniach towarzyskich czy biznesowych, w trakcie których podawany jest alkohol. Uczestnicząc w spotkaniach i eventach, należy unikać samego tematu alkoholu i rozmów z osobami pijącymi lub pijanymi.
Choć może się to wydać przesadą, nie zaszkodzi “cenzura alkoholowa” przy wyborze określonych pozycji literackich, filmowych czy nawet wobec tekstów piosenek. Wskazane jest unikanie opisów i obrazów alkoholu, podobnie, jak w przypadku terapii uzależnienia od seksu zalecane jest unikanie zdjęć, filmów i tekstów o charakterze pornograficznym. Pozytywny wpływ może wywierać literatura fachowa i popularna poświęcona uzależnieniom, opisująca ich mechanizmy i sposoby wychodzenia z nałogu.
Alkohol to nie tylko substancja psychoaktywna, lecz także pewien rytuał i smak. Dlatego zaleca się unikać spożywania bezalkoholowego szampana czy piwa, które mogą powodować nawroty głodu alkoholowego.
Zapij sokiem głód alkoholowy
Osoby, które borykają się z problemem, jakim jest uzależnienie od alkoholu, powinny odżywiać się racjonalnie i unikać stanów silnego łaknienia i pragnienia, które pobudzają potrzebę napicia się. Jeżeli doświadczasz nagłego nawrotu głodu alkoholowego skuteczne może okazać się zjedzenie pożywnego posiłku lub po prostu tabliczki czekolady mlecznej. Jednym ze sprawdzonych sposobów jest też zapijanie głodu sokami owocowymi, słodzoną herbatą lub dużymi ilościami wody mineralnej. Dzieje się tak dlatego, że często pragnienie napicia się może wynikać nie tylko z głodu alkoholowego, ale z niedoboru wody w organizmie.
Należy zwrócić uwagę na skład produktów spożywczych: niektóre z nich, w tym szczególnie słodycze mogą zawierać niewielkie ilości alkoholu. Podobna ostrożność zalecana jest przy stosowaniu niektórych lekarstw czy preparatów kosmetycznych, których częstym składnikiem jest właśnie alkohol. Jeżeli nawet go nie spożywamy, to wystawiamy się na działanie silnego zapachu.
Ruch daje siłę fizyczną i duchową
To banał, ale prawdziwy: w zdrowym ciele, zdrowy duch. Sport może stać się treścią życia i wyprzeć z niego alkohol. Bohaterem sportowego światka jest David Clark – człowiek, który w wieku 34 lat ważył blisko 150 kg, był uzależniony od alkoholu i środków przeciwbólowych. Obecnie ma na koncie ponad 100 ultramaratonów, w tym dwa zaliczone biegi w Dolinie Śmierci, gdzie zawodnicy w potwornym upale pokonują blisko 220 km. Nie każdy musi zostać mistrzem – każda aktywność fizyczna (turystyka piesza, jazda rowerem, pływanie, joga) wzmacnia siły fizyczne i psychiczne, buduje zaufanie do samego siebie, pozwala uzyskać satysfakcję i spełnienie.
Aktywność fizyczna wymaga precyzyjnego planowania czasu i skłania do “wychodzenia do ludzi”. Ważne jest, żeby utrzymywać kontakty z osobami, które też starają się zachować abstynencję i brać udział w mityngach AA. Z kolei dobrze zaplanowany dzień umożliwia unikanie sytuacji ryzykownych i wypełnienie całego wolnego czasu konstruktywnym, przynoszącym satysfakcję działaniem. Dodatkowym atutem dobrego planowania czasu jest możliwość odmawiania: mając własne sprawy i określony rytm dnia łatwiej powiedzieć NIE na propozycję napicia się czy udziału w spotkaniu, na którym będzie spożywany alkohol.
