Terapia uzależnień to terapia bardzo specyficzna. Pacjenci czują, że całkowicie oddają się pod opiekę specjalisty, który pomoże im wrócić do życia bez nałogu. Często czują się bezbronni i ufają, że terapeuta nauczy ich podejmować właściwe decyzje. Na psychoterapeucie ciąży więc ogromna odpowiedzialność.
Kodeks Estyczno-Zawodowy Terapeuty Uzależnień
Każdy terapeuta powinien wykonywać swoje obowiązki zgodnie z Kodeksem Etyczno-Zawodowym Terapeuty Uzależnień, opublikowanym m.in. na stronie Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Naczelną wartością terapeuty uzależnień powinien być powrót pacjenta do zdrowia, rozumianego jako dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny. Terapeuta nie może wychodzić poza swoje kompetencje, powinien też szanować opinie innych specjalistów. Terapeuta powinien powstrzymać się od wykonywania czynności zawodowych, jeżeli okoliczności (moralne, prawne, pokrewieństwo, powiązania emocjonalne itp.) lub jego własny aktualny stan mógłby wpłynąć na bezstronność osądu zawodowego. Dodatkowo zobowiązania tajemnicy zawodowej, a w osobiste życie pacjenta może wnikać tylko w zakresie takim, jaki jest potrzebny do terapii.
Odpowiedzialność etyczna
Psychoterapeuta jest odpowiedzialny za swojego pacjenta z etycznego punktu widzenia. Chociaż na pierwszym miejscu powinien on stawiać dobro pacjenta, często musi rozważać, co jest tym dobrem i dlaczego. Podczas trwania terapii uzależnień terapeuta czasami musi wchodzić w decyzje światopoglądowe ze swoim pacjentem, lecz nie powinien agresywnie przekonywać go do niektórych postaw. Z drugiej strony, nie powinien też pozostawać neutralny w kwestiach, które szkodzą pacjentowi lub jego bliskim. Dlatego właśnie młodzi terapeuci chętnie uczą się warsztatu pracy od bardziej doświadczonych kolegów. Terapeuta powinien też być świadomy niebezpieczeństw wynikających z jego możliwości wpływania na innych ludzi i mieć swojego superwizora – bardziej doświadczonego specjalistę, z którym może porozmawiać nie tylko o dobrze pacjenta, ale też pod jego okiem rozwijać się w prowadzeniu procesu psychoterapii.