Problemy z wypróżnianiem są dosyć częstym zjawiskiem i towarzyszą nam na co dzień. Stres, nieprawidłowe odżywianie, ciąża, zaburzenia hormonalne, niektóre jednostki chorobowe i przyjmowane leki mogą spowodować wystąpienie zaparć. Niekiedy przytrafiają się one po długiej podróży, po spożyciu fast-foodów albo gazowanych napojów. Jak rozpoznać, czy są one tylko nieprzyjemnym incydentem czy może zwiastunem choroby jelit?

Kiedy mówimy o występowaniu zaparć?

Zaparcia to powszechny problem z wypróżnianiem. Stolec oddawany jest rzadko, a dodatkowo ma on zbitą i twardą konsystencję. Bardzo często defekacji towarzyszy ból, a także męczące uczucie wzdęcia. Zdarza się, że taki stan trwa bardzo krótko, np. przez dzień lub dwa. Sytuacja wygląda znacznie poważniej, jeśli zaparcia utrzymują się długotrwale, a do tego towarzyszą im niepokojące symptomy, na przykład krwawienie z odbytu podczas wypróżniania albo nietypowy kolor stolca. Jeśli zaparcia nie występują na skutek żadnej choroby, mówimy wówczas, że są czynnościowe albo idiopatyczne.

Najczęściej spowodowane są przez nieprawidłowe odżywianie, np. spożywanie za mało warzyw i błonnika, picie niewystarczającej ilości wody, a także nadmiar słodyczy i fast foodów (żywności wysoko przetworzonej, bogatej w cukier i tłuszcze). Niejednokrotnie zaparcia związane są ze zbyt małą ilością ruchu – aktywność fizyczna powoduje rozruch jelit, a jej brak zwolnioną motorykę. Dlatego siedząca praca albo długa podróż prowadzi do problemów z wypróżnieniem i wzdęciami. Istnieją tradycyjne, domowe sposoby na wzdęcia i gazy, które powinny przynieść ulgę. Mowa tu przede wszystkim o aktywności fizycznej i naparach ziołowych, np. z kopru włoskiego czy mięty.

Kiedy zaparcia stają się powodem do niepokoju? 

Niepokojące stają się zaparcia i wzdęcia, które występują bardzo często albo długotrwale i nie ustępują, mimo że stosujemy domowe sposoby i leki na zaparcia. Towarzyszący im ostry ból brzucha, krwawienie, niepokojący kolor kału i ogólne złe samopoczucie to sygnał, że warto przyjrzeć się swoim jelitom. Silne wzdęcia i zaparcia mogą towarzyszyć zespołowi jelita drażliwego, chorobie okrężnicy, w tym nowotworowi jelita grubego, chorobom odbytu oraz hemoroidom, chorobom metabolicznym, np. cukrzycy, niedoczynności tarczycy, niedoczynności przysadki mózgowej, a także wielu innym schorzeniom. Wszelkie wątpliwości warto skonsultować z lekarzem rodzinnym, który pokieruje pacjenta do lekarzy specjalistów i podejmie kolejne kroki w celu odpowiedniej diagnostyki. Niejednokrotnie konieczne jest przeprowadzenie kolonoskopii, gastroskopii, badań krwi i moczu, a także badań kału w kierunku obecności pasożytów. 

Zaparcia i wzdęcia po ciężkostrawnych posiłkach? Jak sobie z tym radzić?

Uroczystości rodzinne, obchody świąt, ciężkostrawne potrawy wigilijne i pyszne dania kuchni polskiej to zmora dla naszego układu trawiennego. Podczas gdy jedni z nas czują się świetnie nawet po ogromnej ilości tłustego i smażonego jedzenia, inni borykają się z bólem wątroby, zgagą albo wzdęciami i zaparciami. Z tego powodu niemal w każdym domu znajdziemy leki na wzdęcia i zaparcia, które zwykle przynoszą szybką ulgę. Warto jednak pamiętać, aby podczas spożywania tego typu potraw pić dużo wody, a także naparów ziołowych i herbat, co znacznie usprawni pracę układu pokarmowego. Spowolnienie metabolizmu, na przykład na skutek andropauzy czy menopauzy, również ma istotny wpływ na nasze samopoczucie i trawienie niektórych pokarmów.